In elke provincie is een Monumentenwacht actief
die geheel zelfstandig en onafhankelijk werkt. Zij ondersteunen eigenaren en beheerders bij het
onderhoud van hun monument vanuit de visie dat preventief onderhoud verval voorkomt
en daarmee grote, kostbare restauraties worden beperkt. Eigenaren van een monumentale boerderij, molen,
kerk of woonhuis sluiten een abonnement af en vervolgens wordt hun monument
jaarlijks geïnspecteerd en krijgen zij onafhankelijk onderhoudsadvies.
“Als je
eenmaal wordt gepakt door het erfgoedvirus, laat het je vaak niet meer los” 
Sanne de Koning is directeur-bestuurder van
Monumentenwacht Noord-Brabant en heeft al sinds haar studie Bouwkunde aan de TU
in Delft een passie voor historisch erfgoed. “Ik vind het zo mooi als ik kan bijdragen
aan het behoud van de collectieve geschiedenis en identiteit van onze maatschappij en dat kan doorgeven aan volgende generaties”, vertelt ze
enthousiast. Het is wat Sanne betreft duidelijk, “als je eenmaal wordt gepakt
door het erfgoed virus, laat het je vaak niet meer los.”
Inspecteren met de iPad
De monumentenwachters van Noord-Brabant werken nu met
een database voor de totstandkoming van hun inspectierapportages. Als zij op
inspectie gaan dan printen zij de voorgaande rapportage uit, nemen deze mee
naar de locatie, maken aanpassingen en verwerken deze achter hun desktop tot
een nieuwe rapportage. Met de keuze voor RE Suite zullen de monumentenwachters
hun inspectiebevindingen in het vervolg met RE OnSite via de iPad uitvoeren en
worden rapportages automatisch gesynchroniseerd. “De monumentenwachters
inspecteren volgens de NEN normeringen en worden daarmee gestuurd”, legt Sanne
uit. Naar verwachting zal door het gebruik van RE OnSite veel tijd worden
bespaard. “De meeste wachters zullen hier heel blij mee zijn”, denkt Sanne,
“hoewel het voor een aantal wel een hele grote verandering is, maar daar komen
we vast wel uit.” Binnenkort gaat Menno van den Broeke van DEMO mee op
inspectie om te zien hoe inspecties van monumenten in Noord-Brabant en Limburg
in z’n werk gaan. Wat doen de medewerkers en waar lopen ze tegenaan? Op basis
hiervan onderzoekt DEMO hoe specifieke wensen kunnen worden doorvertaald in de
RE Suite.
De keuze voor de RE Suite en DEMO voelt goed
Monumentenwacht Noord-Brabant en DEMO hebben jaren
geleden al kennis gemaakt. “Ik was op een symposium in Parijs waar een
onderzoeker van DEMO een presentatie gaf over de resultaten van het Europese
onderzoeksproject Inception”, herinnert Sanne zich. “Binnen dat project was een
pilot uitgevoerd met een inspectie app bij de historische kerk in Obergum en
toen vond ik dat heel interessant voor onze Monumentenwacht. We waren hier
echter toen nog niet klaar voor, tot we vorig jaar besloten om ons opnieuw te
oriënteren. We hebben verschillende aanbieders vergeleken en uiteindelijk
gekozen voor DEMO omdat we het gevoel hadden dat zij ons heel goed begrepen”. Door corona hebben de mensen van DEMO en
Monumentenwacht elkaar helaas nog niet in levende lijve ontmoet, alleen nog
maar via videocalls. “Als je dan ziet wat we toch bereikt hebben en tot welke
concrete afspraken we al zijn gekomen, dat zegt toch wel iets”, zegt Sanne, “dat
geeft vertrouwen, ook al zijn we pas net aan het werk.”
Verduurzaming van monumenten is complex
Belangrijke thema’s blijken voor Monumentenwacht
Noord-Brabant niet anders te zijn dan voor iedere reguliere vastgoedbeheerder.
“Verduurzaming en energieprestaties staan ook voor ons met stip op nummer één”,
beaamt Sanne, “hoewel een monumentaal pandje uit 1600 verduurzamen wel wat
complexer is dan een rijtje woonhuizen uit de jaren 80.” Daarnaast is het
behoud van het restauratie ambacht een belangrijk aandachtspunt. ”Jongeren
kiezen niet meer zo snel voor dit vak, zodat de kennis van het behoud van
historische materialen dreigt te verdwijnen”, vertelt Sanne, “dit is echt een
punt van zorg. Gelukkig worden initiatieven om het ambacht te stimuleren
landelijk opgepakt.”
Monumentenwachten in Nederland
De meeste Monumentenwachten in Nederland
rapporteren hun inspectie op dit moment nog in Word. Ieder is wel doordrongen
van de beperkingen die dit oplevert en dat ook zij moeten automatiseren. Zij
bepalen overigens zelf met welke partij zij in zee gaan, maar het levert
uiteraard voordelen op als met dezelfde software wordt gewerkt.
“Monumentenwacht Noord-Brabant en Limburg gaan in ieder geval dit jaar over
naar RE Suite,” geeft Sanne aan, “en de overige Monumentenwachten kijken met
belangstelling uit naar de eerste resultaten en effecten.” DEMO heeft uiteraard
alle vertrouwen in de goede resultaten en wat hen betreft zijn alle
Monumentenwachten van harte welkom.
